Zalety Arbitrażu IPP: alternatywa dla upolitycznionych i niewydolnych sądów powszechnych

Szanowni Państwo!

Zbliża się niebawem dziesięciolecie funkcjonowania Sądu Arbitrażowego przy Izbie Pracodawców Polskich.

W związku z upolitycznieniem oraz trwałą niewydolnością sądów powszechnych rozstrzygających spory między przedsiębiorcami, coraz więcej firm decyduje się na korzystanie z arbitrażu i prowadzenie sporów przed profesjonalnym sądem arbitrażowym.

Poniżej przedstawiamy pokrótce zalety arbitrażu IPP. Więcej informacji znajdziecie Państwo na stronie Sądu Arbitrażowego przy IPP: www.ipp.org.pl/saipp 

Zalety Arbitrażu IPP: alternatywa dla upolitycznionych i niewydolnych sądów powszechnych:

1. Oszczędność kosztów. Na oszczędność pieniędzy ma korzystny wpływ m.in. jednoinstancyjność postępowania. Oszczędności osiągnięte są również poprzez kwalifikacje zespołu orzekającego, pozwalające rozpoznać istotę problemu bez powoływania biegłych. Koszty postępowania są fakturowane i stanowią koszty uzyskania przychodów.

2. Obciążenie strony przegrywającej pełnymi kosztami. W sądownictwie państwowym wysokość kosztów zasądzanych jest bardzo ograniczona i z reguły jest o wiele niższa od kosztów poniesionych faktycznie. Sąd Arbitrażowy przy IPP obciąża stronę, która przegrywa proces, kosztami zastępstwa procesowego w pełnej rzeczywistej wysokości.

3. Oszczędność czasu. Sąd polubowny znacznie wcześniej przeprowadzi postępowanie, dodatkowo dołoży starań, aby orzeczenie zostało wydane na pierwszej rozprawie. W ciągu kilku tygodni od wniesienia pozwu zapada wyrok, od którego nie ma odwołania. Niestawiennictwo stron/strony lub jej pełnomocnika/pełnomocników, podobnie jak niewniesienie odpowiedzi na pozew, nie tamuje postępowania. Wezwania następują faxem, emailem oraz przez kuriera, co daje wymierną oszczędność czasu. Dopuszczalne jest wydanie wyroku bez rozprawy, o ile pozew i dowody wniesione przez powoda nie budzą wątpliwości. Wnosząc pozew można złożyć wniosek o wydanie postanowienia w przedmiocie tymczasowego zabezpieczenia w postaci np. zajęcia rachunku bankowego dłużnika, które po nadaniu przez sąd państwowy klauzuli wykonalności nadaje się do egzekucji przez komornika.

4. Jednoinstancyjność postępowania daje oszczędność i czasu i pieniędzy, jeśli porównamy z kosztem postępowania wieloinstancyjnego. Postępowanie przed sądem państwowym jest dwuinstancyjne, co łączy się z długotrwałym procesem, wpływa niekorzystnie na szybkie dochodzenie roszczeń, tak potrzebne w prowadzeniu działalności gospodarczej.

5. Poufność postępowania, zasada tajności. Poufność postępowania arbitrażowego to jedna z największych jego zalet. Wprawdzie akta spraw sądowych w sądach państwowych są także dostępne wyłącznie stronom i ich pełnomocnikom, to jednak sama rozprawa w sądzie państwowym jest z zasady jawna, a nawet w nielicznych wypadkach utajnienia rozprawy, sam fakt jej toczenia się w sądzie jest obwieszczany zawsze na wokandzie sądowej. Tymczasem przedsiębiorcy najczęściej nie są zainteresowani upublicznianiem faktu prowadzenia przez nich procesów sądowych. Często w procesie podać należy informacje stanowiące tajemnicę handlową. Arbitraż zapewnia całkowitą poufność postępowania, a o fakcie procesu arbitrażowego poza samymi stronami nikt nie jest informowany.

6. Swoboda wyboru sądu, języka, miejsca postępowania.

7. Swoboda wyboru mediatorów i arbitrów.

8. Możliwość mediacji i ugody. W każdej sprawie strony mogą prowadzić mediację i w każdej chwili mogą zawrzeć ugodę, co skutkuje obniżeniem kosztów postępowania.

9. Zasada słuszności. Zarówno w sprawach krajowych i zagranicznych sąd polubowny nie jest związany przepisami prawa (jeśli strony tego przed rozpoczęciem sprawy nie określiły). Sąd niezawiśle decyduje, czy będzie orzekał w oparciu o przepisy prawa materialnego, czy też na zasadzie słuszności.

10. Fachowość arbitrów. Do składu orzekającego sądu polubownego strony mogą powołać specjalistów z dziedziny, której spór dotyczy. Nie ma wymogu, aby arbitrzy byli prawnikami. Przy całym szacunku dla kompetencji sędziów sądów państwowych, sędziowie są jedynie prawnikami. Stąd tak wielka - częstokroć nawet nieuzasadniona - tendencja do korzystania przez sędziów sądów państwowych z opinii biegłych. W rezultacie proces przed sądem państwowym częstokroć przeistacza się w swoistą wojnę opinii, a powoływanie kolejnych biegłych to przedłużanie procesu. Do składu orzekającego sądu polubownego strony mogą powołać specjalistów z dziedziny, której spór dotyczy. Oznacza to, że osoby kompetentne w danej dziedzinie są jednocześnie sędziami-arbitrami, co wpływa na jakość orzeczeń oraz szybkość postępowania. Powszechnie uważa się, że sądy arbitrażowe w swoich składach orzekających są bardziej kompetentne merytorycznie od sądów państwowych.

11. Zasada koncentracji dowodów. Postępowanie jest szybkie, nie ma w nim miejsca na przeciąganie procedury, uniki i sztuczki formalne.

12. Sąd polubowny jest właściwy, jeżeli przed nawiązaniem współpracy lub w umowie jest dokonany stosowny zapis. Istnieje możliwość, że już po powstaniu sporu strony decydują się na rozstrzygnięcie sprawy przez sąd polubowny i sporządzają odrębną umowę.

13. Wykonalność orzeczenia arbitrażowego. Wyrok Sądu Arbitrażowego przy Izbie Pracodawców Polskich jest tytułem egzekucyjnym, który po nadaniu przez sąd państwowy klauzuli wykonalności nadaje się do egzekucji, podobnie jak wyrok sądu państwowego. Podobnie jest z wyrokiem zagranicznego sądu polubownego, który dzięki konwencjom międzynarodowym (głównie konwencji nowojorskiej z 1958 r.) jest wykonalny obecnie w ponad 140 krajach świata. Sąd polubowny zastępuje z woli stron w zakresie orzekania sąd państwowy. Jest organem, któremu prawo nadaje zdolność wydawania prawnie wiążących orzeczeń. Rozstrzyganie sporu przed sądem państwowym jednego z krajów najczęściej nie uzyskuje akceptacji drugiej strony, nie ma, bowiem powszechnej międzynarodowej konwencji o wykonalności wyroków zagranicznych sądów powszechnych, istnieją przede wszystkim umowy dwustronne. W praktyce powoduje to dość uciążliwą ścieżkę dochodzenia uznania i wykonania takiego wyroku. Postępowanie dotyczące uznania i wykonania wyroku sądu polubownego sprowadza się tylko do badania przez sąd państwowy i to na wniosek strony przeciwko której kierowane jest orzeczenie, czy wyrok taki odpowiada przesłankom wymienionym w art. V Konwencji. Są to jedynie przesłanki natury formalnej, sąd nie ma prawa badania zasadności roszczenia. Dodatkowo konwencja ta gwarantuje równouprawnienie uznawania i wykonywania orzeczeń arbitrażowych zagranicznych z orzeczeniami krajowymi pod względem opłat i należności sądowych.

14. Wyrok Sądu Arbitrażowego przy Izbie Pracodawców Polskich dzięki konwencjom międzynarodowym (głównie Konwencji Nowojorskiej z 1958r.) jest wykonalny obecnie w ponad 140 krajach świata. 

Rekomendujemy Państwu wprowadzenie do wszystkich umów zawieranych przez Państwa (z wyjątkiem umów z pracownikami) z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi nast. klauzuli arbitrażowej:

„Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy lub powstające w związku z nią będą rozstrzygane przez Sąd Arbitrażowy przy Izbie Pracodawców Polskich w Warszawie, stosownie do Regulaminu tego Sądu obowiązującego w dacie wniesienia pozwu.”

„All disputes arising out of or in connection with this contract shall be settled by the Court of Arbitration at the Chamber of Polish Employers in Warsaw pursuant to the Rules of this Court binding on the date of filing the statement of claim.”

„Tous différends découlant du présent contrat ou en relation avec celui-ci seront tranchés par la Cour d’Arbitrage près de la Chambre des Employeurs Polonaises suivant le Règlement de cette Cour en vigueur à la date de soumission de la demande d’arbitrage.”

„Alle aus oder in Zusammenhang mit diesem Vertrag sich ergebenden Streitigkeiten werden nach der an dem Tag der Einleitung der Schiedsklage gültigen Schiedsgerichtsordnung des Schiedsgerichts bei der Polnischen Arbeitgeberkammer in Warschau entschieden.”

Taką klauzulę można zamieścić w zawieranej umowie, fakturze, rachunku, wymianie korespondencji, na piśmie, a nawet w innym możliwym do utrwalenia środku komunikacji, takim jak Internet, wymianie e-maili, telegramów, rozmów telefonicznych nagranych za zgodą stron; zwykle na końcu pisma, ale tak, aby stanowiła jego integralną część. Może to mieć też formę aneksu do umowy. Zagwarantuje to Państwu szybki, tani i skuteczny proces z kontrahentem/dłużnikem zagranicznym i polskim.

Więcej informacji o Sądzie Arbitrażowym przy IPP, o arbitrażu, a także przepisy prawa znajdziecie Państwo na stronie Sądu Arbitrażowego: www.ipp.org.pl/saipp